Kazematten Lekbrug Vianen?

Fortificaties onderdeel van bijv. de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Afsluitdijk en Rivierkazematten.
Gebruikersavatar
Martijn
Donateur
Donateur
Berichten: 707
Lid geworden op: 02 feb 2009, 18:31

Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Martijn »

Hoi allemaal,

uit verschillende bronnen heb ik vernomen dat er wellicht kazematten in de peilers van de Lekbrug bij Vianen zijn gebouwd.
Het zou gaan om twee mitrailleurkazematten, 1 in elke peiler. De schietopening heeft naar alle waarschijnlijkheid aan de oostzijde van de peiler gezeten.
Deze kazematten moeten zijn aangebracht tijdens de bouw in de jaren ´30.

De brug heeft de Duitse inval van 1940 overleefd, maar is in januari 1944 door de geallieerden platgegooid. Hierbij is waarschijnlijk ook de zuidelijke peiler beschadigd.

Na de oorlog is de brug herbouwd op de oude peilers. Deze zijn in 1967 verbreed, waardoor de schietopeningen, voor zover nog aanwezig, geheel zijn verdwenen.

Is er iemand die meer info heeft over deze kazematten? Ben vooral op zoek naar foto´s en/of tekeningen.


Alvast bedankt.
"Normal is not the norm.
It's just a uniform."


Delain. 'We are the others'
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Hallo Martijn,

Er zitten inderdaad mitrailleurkazematten in de peilers. Is niet ongewoon, bij de brug over de Noord in Alblasserdam zitten ze ook. In het boek "Kazematten in het Interbellum" staat eea aangegeven en is een plattegrondje afgedrukt.

Op het spoor gezet door een paar bunkeraars uit Vianen die aangaven in de peilerkazematten te zijn geweest ben ik met een paar bunkermaten (The Koorneef en de Van Valen brothers) hier ook eens op af geweest. Helaas niet de goede spullen bij ons om op de peilerkoppen te komen en het luik aan de noordkant te openen. Om via de buitenkant op de peilers te klimmen ging ook even te ver (het is tenslotte maar een onverzekerde hobby..) en de toegangsluiken op het wegdek bleken secuur dichtgelast. Je schijnt namelijk via de peilerkoppen in de kazematten te kunnen komen. Ik ben ben benieuwd wat jij gaat ontdekken...

Bijgaand een paar sfeerplaatjes.

Greetz

Joop
Lekbrug1.JPG
Peilerkazemat zuid.JPG
Peilerkazemat Noord ingang.JPG
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
Martijn
Donateur
Donateur
Berichten: 707
Lid geworden op: 02 feb 2009, 18:31

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Martijn »

Hallo Joop,

allereerst dank voor de reactie. Het boek `Kazematten in het interbellum` heb ik thuis ook. Kan het alleen even niet vinden, aangezien ik recent verhuisd ben en nog niet alle dozen heb uitgepakt. Kan me die plattegrond wel herinneren. Ik dacht alleen dat de schietopeningen daar meer naar de kop van de brugpeiler zaten, terwijl de openingen op jouw foto´s meer naar het midden van de peiler zitten.

Ik heb eerst het internet maar eens afgezocht naar extra info en foto´s. Daar kwam ik o.a. deze tekst tegen:

Oorlog
Op 10 mei 1940 begon de oorlog. Direct werden troepen aangevoerd om de brug te bewaken. Manschappen van het 25ste Regiment Infanterie betrokken hun stellingen en in de lucht waren veel vliegtuigen. Verkeer was er niet, wel een onafgebroken, kilometers lange rij van uit Tiel en omgeving geëvacueerde burgers die over de Lekdijk op weg waren naar de brug. Terwijl een Duits vliegtuig tot landen werd gedwongen, gooide een ander toestel tussen de mensen op de Viaanse oprit van de brug zeven brisantbommen. Vijf doden waren er te betreuren.
De Duitsers vorderden de brug, de bermen, de taluds en de opritten en brachten wegversperringen aan. Er werd antitankgeschut opgesteld. Het verkeer kon echter nog steeds, zij het onder zware controle de brug gebruiken. Toen de slag om Arnhem begon werd de brug voor alle verkeer afgesloten. In oktober nam de SS maatregelen om de brug onklaar te kunnen maken. Verspreid over de hele brug, de boog en de pijlers werden explosieven aangebracht. Onder de aanbruggen werd een mijnenveld gelegd.

Lekbrug onklaar
1945 was een dag oud toen in Deurne bij Antwerpen geallieerde vliegtuigen van het 193ste Squadron van de Second Tactical Air Force opstegen met als doel de Lekbrug onklaar te maken. Ze wierpen daar 14 bommen af. Eén sloeg een gat in de zuidelijke aanbrug. Op 4 januari werd het opnieuw geprobeerd. Op 5 januari nog eens met 7 Typhoons. Op 3000 voet hoogte liet het eerste vliegtuig een bom van duizend pond los die ten westen van de zuidelijke rivierpijler insloeg, daarna kwam er een uit het tweede vliegtuig die de westelijke boog van de grote overspanning raakte. Het was een voltreffer; de brug zakte langzaam in elkaar en stortte voor een groot deel in de rivier. Twee dagen later was er alweer een pontverbinding tussen Vreeswijk en Vianen. Op 4 oktober 1945 kwam er een nieuwe schipbrug, een zogenaamde Baileybrug, tot stand. De Lekbrug werd herbouwd en op 23 december 1948 voor het verkeer opengesteld.


Heb ook nog een paar plaatjes gevonden, helaas niet van echt goede kwaliteit, waaronder deze:
Dit is de brug voordat deze werd verbreed. In de peiler aan de overzijde van het water is duidelijk een opening te herkennen.
Lekbrug.jpg
Ik zal de zoektocht voortzetten. Zodra ik extra info heb, zal ik dat hier melden. Info van anderen is natuurlijk nog steeds zeer welkom.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
"Normal is not the norm.
It's just a uniform."


Delain. 'We are the others'
savaan76

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door savaan76 »

Dit onderwerp is al eens ter spraken gekomen binnen de forten kring, helaas heb ik deze e-mails niet meer maar staat dit ook niet nog ergens online?
Ik kom zelf uit vianen en ik ken het gerucht dat er inderdaad kazematten in de pijlers zitten maar een keiharde bevestiging heb ik nooit kunnen vinden, dat er openingen zitten in de pijlers is duidelijk maar ik geloof nooit dat dit schietgaten zijn, deze zouden echt op de kopse kant aan het oosten moeten zitten.
Mijn Oma heeft het bombarderen van de brug overigens zien gebeuren als jonge vrouw maar ook zij wist niks over kazematten te vertellen helaas.

Mvg Sander
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Eeehhh Sander, weet je het echt heel zeker van die schietgaten?

Joop

<EDIT: tekening van mogelijk verbrede brugpeiler verwijderd, was onjuiste aanname>
Laatst gewijzigd door Joop Schreuder † op 05 apr 2009, 17:42, 1 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
Martijn
Donateur
Donateur
Berichten: 707
Lid geworden op: 02 feb 2009, 18:31

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Martijn »

Joop, Sander,

na nog wat verder gegraven te hebben heb ik deze foto gevonden:
Lekbrug 1936 kl.JPG
Het is de brug in 1936 in originele toestand, dus zonder de extra stroken. Ook hier zijn de gaten duidelijk in de peiler te zien, maar niet aan de kopse kanten van de peiler, zoals jij in de tekening aangeeft, Joop. Als je deze foto zet naast die van jou lijkt het er zelfs op dat de peilers direct aan de rivier helemaal niet breder gemaakt zijn.
Peilerkazemat zuid 01.JPG
Ik heb op bovenstaande foto's rode circkels gezet om de plaats waar de boog rust op de peilers. Op deze manier kun je zien dat de peiler niet of nauwelijks breder is in de nieuwe situatie.

Sander, op jouw opmerking over de fortenkring ben ik weer gan zoeken op internet. Kwam o.a. (restanten van) een discussie tegen over de brug en de kazematten. Hierin werd ook geopperd dat de openingen wellicht hoorden bij mijnkamers. Een conclusie van die discussie ben ik echter niet tegengekomen.

Groeten,
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
"Normal is not the norm.
It's just a uniform."


Delain. 'We are the others'
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Martijn,

Je hebt gelijk, ik zat er naast met mijn aanname. Met behulp nam jouw foto heb ik eea opnieuw ingemeten. Er is een variant op het standaard ontwerp van de peilerkazemat te maken waarbij de functies van de afwachtingsruimte en de gevechtruimte worden omgewisseld, een en ander blijkt dan perfect te passen in je foto. Zie onderstaande.
PeilerkazematV2.jpg
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Grebbeberg

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Grebbeberg »

Een zeer boeiend onderwerp. Ik vraag me af of iemand de lay-out heeft van de Zwijndrechtse / Dordtse pijlerkazematten die in de klep-pijler richting Dordt zaten. Dit was wederom een afwijkende constructie, met aan weerzijde van de oostelijke zijwand van de pijler een dubbel schietgat in een uitbouw. Vandaag de dag trouwens nog te zien op de brug. Er is geen aanleiding aan te nemen dat ze door de Nederlanders of de Duitsers zijn gebruikt tijdens de meidagen overigens. Ik verwacht echter dat de Duitsers ze wellicht wel hebben gebruikt tijdens de vierdaagse verdediging van de brug. Maar mij is verder niets bekend omtrent deze kazematten.

Lay-outs van de Moerdijkbrug en Hendrik Ido Ambacht / Alblasserdam pijlerkazematten hebben ook mijn interesse. Zeker is dat die bij de Moerdijkbrug bezet waren op 10 mei. Die bij Alblasserdam niet, want daar was sowieso geen enkele militaire bezetting bij de brug.

Ik ben zeer benieuwd of de deskundigen hier (niet schertsend bedoeld!) mij verder op weg kunnen helpen ...
Gebruikersavatar
ducatim901
Berichten: 4029
Lid geworden op: 19 feb 2008, 20:52

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door ducatim901 »

We hebben in het NA de tekeningen gevonden van de Ambachtse/alblasserdamse, Moerdijkbrug en van de Dordtse/Zwijndrechtsebrug, nu staan deze op mijn kapoureuze schijf.
Nu heeft Joop deze bijna kompleet gekopieerd,
Als Joop ze wil plaatsen dan heb ik daar geen problemen mee......
Groeten Jack.
Gilles de la Tourelle, de vloek aller koepels!
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Ben te druk bezig met Stierenvechten volgens Grebbeberg :mrgreen:
Grebbeberg

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Grebbeberg »

Bedankt ducatim. Ik kom regelmatig bij het NA. Goed te weten dat ze daar inzichtelijk zijn. Copieer ik het direct zelf even.
savaan76

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door savaan76 »

Joop Schreuder schreef:Eeehhh Sander, weet je het echt heel zeker van die schietgaten?

Joop

<EDIT: tekening van mogelijk verbrede brugpeiler verwijderd, was onjuiste aanname>
Sorrie voor mijn late reactie, je hebt helemaal gelijk ik wist het inderdaad niet zeker maar ging ook af op de tekening in kazematten in het interbellum.
Jou tweede tekening zou prima kunnen inderdaad. Ik kwam deze foto nog tegen gemaakt vanuit het zuiden.

Mvg Sander

Afbeelding
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Beste allemaal,

Het is weer even stil geweest rond de Lekbrug bij Vianen. De peilerkazemattenblijven toch intrigeren....

Onderstaand een foto die is gemaakt tijdens de bouw van de brug. Hierop is te zien dat met met hulpbruggen heeft gewerkt om de eigenlijke brug te bouwen. Wellicht hebben de openingen in de peilers, die we nu voor schietgaten houden, tijdens de bouw van de brug een rol gespeeld??
Brug Vianen bouw.jpg
Greetz

Joop
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
Martijn
Donateur
Donateur
Berichten: 707
Lid geworden op: 02 feb 2009, 18:31

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Martijn »

Joop,

het is idd al weer even geleden. Heb wel verder gezocht, maar niet echt nieuwe dingen gevonden.
De foto van jou vind ik wel interessant. Het zou goed kunnen dat de openingen tijdens de bouw zijn gebruikt. Ik denk dan nu vooral richting steunpunt voor de hulpbrug die bij de bouw is gebruikt.

Ik twijfel nog steeds aan de aanwezigheid van kazematten in de peilers. Ik zie namelijk niet in waarom ze ze daar zouden bouwen. De verdediging van het Lekacces zou immers een stuk verder naar het oosten gevoerd gaan worden. Aan de noordzijde van de rivier lagen eerst nog het werk aan de Groene Weg, fort Honswijk met de lunet a/d Snel en het werk aan de Korte Uitweg, en daar nog achter het werk aan de Waalse Wetering (met op dezelfde hoogte nog een nevenbatterij aan de Lekdijk; deze is met de laatste dijkverzwaring helaas geheel verdwenen). Aan de zuidzijde natuurlijk het Spoel, fort Everdingen (met voorliggende infanteriestelling) en daar weer achter nog een nevenbatterij. Tot slot nog fort Vreeswijk met de VIS-kazematten daar net oost van. M.a.w. voordat je bij de brug was, moest je al heel wat hindernissen overwinnen.
Daarnaast geeft de positie van de schietgaten, zoals weergegeven in jouw tekening, een zeer beperkt schootsveld, waarbij eigenlijk alleen het water direct onder de brug bevuurd kan worden. Als er al kazematten in zouden zitten, zou ik de schietgaten in de oostelijke peilerkop verwachten. Vanaf die plek zou een veel groter deel van de rivier bestreken kunnen worden.


Ik ben benieuwd hoe anderen hier over denken.

Groeten,
"Normal is not the norm.
It's just a uniform."


Delain. 'We are the others'
Joop Schreuder †

Re: Kazematten Lekbrug Vianen?

Bericht door Joop Schreuder † »

Martijn,

Het enige wat ik me kan bedenken is de nabijverdediging van het water onder- en ter weerszijden van de brug en, wat eigenlijk nog veel logischer is, het onder vuur kunnen houden van de onderzijde van de brug zodat men langs die weg niet naar de overzijde kon komen. Dit zag je met name ook bij de dubbele mitrailleurkazemat in het landhoofd van de oude Moerdijkbrug.
Wat bij die brug ook meespeelde zijn de ingangen van de mijnkamers in drie van de totaal negen brugpeilers, die vanuit de kazemat onder vuur konden worden gehouden. Maar deze brug was dan ook een belangrijk access in het Zuidfront van de Vesting Holland.
Toch zijn ook de brug over de Oude Maas bij Dordrecht en de brug over de Noord bij Alblasserdam van peilerkazematten voorzien, hoewel deze een stuk van het front zijn gelegen. Het kan zijn dat dit een bouwvoorschrift is geweest, genoemde bruggen zijn de laatsten uit het Rijkswegenplan die voor de oorlog zijn opgeleverd. In beide bruggen zijn wel mijnkamers aangebracht, echter niet in de onderbouw van de bruggen zelf maar in de betonnen opritten. Overigens is er bij beide bruggen in mei '40 zwaar gevochten zonder dat die kazematten een rol hebben gespeeld.

Groet,

Joop
Plaats reactie

Terug naar “Fortificaties van 1922 tot 1940”