Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Gebruikte onderdelen in de verschillende Fortificaties
Gebruikersavatar
svdb10
Donateur
Donateur
Berichten: 834
Lid geworden op: 20 jan 2009, 10:54
Locatie: Almere
Contacteer:

Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door svdb10 »

Vraagje:
In de literatuur lees je dat de verlichting in de Nederlandse bakstenen en betonnen forten (periode grofweg 1850-1914) met olielampen (of petroleumlampen?) gebeurde. Bestond er zoiets als een 'standaardmodel' militaire lamp? Ik weet dat dat in Frankrijk speciale modellen ontwikkeld waren om de forten te verlichten (zie oa bijgevoegd attachment uit "La barrière de fer. - L'architecture des forts du Général Séré de Rivières (1872-1914)"

Zelfde vraag voor de Nederlandse kazematten uit de jaren 30. Hier wordt oa over 'carbidlampen' gesproken. Heeft iemand afbeeldingen van zo'n (militaire) carbidlamp? Ik kan mij haast niet voorstellen dat elk legeronderdeel zelf op de vrije markt hun verlichting aan moest schaffen...

Sander
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
https://3dfort.wordpress.com: Forten, bunkers en historisch geschut getekend
Gebruikersavatar
WimVe
Donateur
Donateur
Berichten: 1496
Lid geworden op: 13 aug 2009, 09:00
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door WimVe »

Goede vraag Sander.

Al hoewel ik vraagtekens zet bij die lantaarn onderop je bijlage.
1) Veel te mooi.
2) vreemd klein tankje
3) zo'n brander heeft relatief veel zuurstof nodig
4) en geeft behalve licht ook veel warmte af

Die warmte kan slecht weg, hele ding wordt heet en geeft op een gegeven moment even veel licht en roet en wordt zwart.
Gebeurd oa ook bij de groene wegmarkerings lanaarns. En daar zit een kleine sternbrander in en geen kosmos achtige brander.

Ik zou persoonlijk inzetten op stormlantaarn achtige lampen. Feuerhand had al een werkend ontwerp rond 1926.
Gebruikersavatar
Dikkieturf
Berichten: 1056
Lid geworden op: 21 apr 2011, 05:52
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door Dikkieturf »

Hallo,

In diverse bestekken en de memorie van verdediging wordt melding gemaakt van petroleumlampen. Er zijn ook wel resten van gevonden.

De onderste tekening bestaat uit een binnenlamp en een buitenlamp. De binnenlamp lijkt het meest op de lantaarns die gebruikt werden. Evenals in de beschrijvingen is deze lamp voorzien van een spiegel van Pruisich zilver. Het reservoir was wel groter.

In een lampnis was altijd een zuurstoftoevoer aanwezig en in veel nissen was ook een schoorsteen aangebracht. Deze diende ook voor afvoer van de warmte.

Op de forten waren 1 of meer soldaten aangewezen als lampenier. Zij vulden en reinigden de lampen. I.v.m. de aanwezigheid van buskruit was dit een heel verantwordelijk weerk.
Foto's, tekeningen en documenten van de Waterlinie kunt u kosteloos opvragen via een PB. Stuur dan wel FFFFFFFFFFF je mailadres mee!
Gebruikersavatar
svdb10
Donateur
Donateur
Berichten: 834
Lid geworden op: 20 jan 2009, 10:54
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door svdb10 »

Dikkieturf schreef:...In een lampnis was altijd een zuurstoftoevoer aanwezig en in veel nissen was ook een schoorsteen aangebracht. Deze diende ook voor afvoer van de warmte....
Hallo Dirk,
Je hebt inderdaad gelijk bij lampnissen, maar de lampen die los aan het plafond/muren hingen (aan lamphaken) zullen toch ook een buitenlamp gehad hebben neem ik aan om het vlammetje tegen oa tocht te beschermen.


@Wim: het bijgevoegde bestand diende alleen ter illustratie van militaire lampen uit het buitenland. Jij zet vraagrekens bij het onderste model. Ben zelf absoluut geen expert op lampengebied, maar het bewuste boek geldt toch wel als hét standaardwerk voor Franse forten uit die periode ( Séré de Rivières ) en is buitengewoon grondig geschreven. Vooralsnog geef ik de schrijver dus even het voordeel van de twijfel.
https://3dfort.wordpress.com: Forten, bunkers en historisch geschut getekend
Gebruikersavatar
svdb10
Donateur
Donateur
Berichten: 834
Lid geworden op: 20 jan 2009, 10:54
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door svdb10 »

https://3dfort.wordpress.com: Forten, bunkers en historisch geschut getekend
Gebruikersavatar
Dikkieturf
Berichten: 1056
Lid geworden op: 21 apr 2011, 05:52
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door Dikkieturf »

Dat klopt. Daar waren ook weer verschillende soorten van. Voor buitenlantaarns in vaste opstelling en voor binnenlantaarns. Ik heb er wel plaatjes van maar dan m moet ik even zoeken.
Foto's, tekeningen en documenten van de Waterlinie kunt u kosteloos opvragen via een PB. Stuur dan wel FFFFFFFFFFF je mailadres mee!
Gebruikersavatar
WimVe
Donateur
Donateur
Berichten: 1496
Lid geworden op: 13 aug 2009, 09:00
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door WimVe »

svdb10 schreef:
Dikkieturf schreef: @Wim: het bijgevoegde bestand diende alleen ter illustratie van militaire lampen uit het buitenland. Jij zet vraagrekens bij het onderste model. Ben zelf absoluut geen expert op lampengebied, maar het bewuste boek geldt toch wel als hét standaardwerk voor Franse forten uit die periode ( Séré de Rivières ) en is buitengewoon grondig geschreven. Vooralsnog geef ik de schrijver dus even het voordeel van de twijfel.
Het ging en gaat er mij om dat de brander zelf genoeg zuurstof krijgt in de verder gesloten behuizing en ook de warmte daaruit kwijt kan.

De grote wiki foto toont aan dat daar wel degelijk over nagedacht is. Dus goed ontwerp.
Gebruikersavatar
Dikkieturf
Berichten: 1056
Lid geworden op: 21 apr 2011, 05:52
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door Dikkieturf »

In het lantaarntype op de foto's dient het opbouwjte op de bovenkant als schoorsteen en zitten er onder het reservoir in de bodem van de buitenkast gaatjes voor zuurstoftoevoer.
Foto's, tekeningen en documenten van de Waterlinie kunt u kosteloos opvragen via een PB. Stuur dan wel FFFFFFFFFFF je mailadres mee!
Gebruikersavatar
svdb10
Donateur
Donateur
Berichten: 834
Lid geworden op: 20 jan 2009, 10:54
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door svdb10 »

Dikkieturf schreef:Dat klopt. Daar waren ook weer verschillende soorten van. Voor buitenlantaarns in vaste opstelling en voor binnenlantaarns. Ik heb er wel plaatjes van maar dan m moet ik even zoeken.
Hallo Dirk,
Zou mooi zijn als jij een plaatje op zou kunnen duikelen. Voor een 3d project ben ik in eerste instantie vooral geïnteresseerd in lantaarns die binnen voor de verlichting van een 'normale' ruimte (dus geen buskruitmagaziijn) aan een lampenhaak warden opgehangen. Maar informatie over andere types is uiteraard ook altijd welkom!

Gr. Sander

Ps. had al aantal van jouw naslagwerken geraadpleegd op zoek naar info over dit onderwerp, maar daar kwam ik geen geschikte afbeeldingen in tegen. Mocht je dus ooit klaar zijn met jouw reeks over individuele forten (en op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging), dan kun je wellicht onderwerpen als "verlichting", "verwarming", "keukens" etc. in een apart naslagwerk behandelen! :D
https://3dfort.wordpress.com: Forten, bunkers en historisch geschut getekend
Gebruikersavatar
Dikkieturf
Berichten: 1056
Lid geworden op: 21 apr 2011, 05:52
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door Dikkieturf »

Een buitenlantaarn heb ik gevonden. Ik blijf zoeken naar de binnenlantaarn. Ik weet wel dat deze het meest lijken op de z.g. stormlantaarn maar met een boller glas
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Foto's, tekeningen en documenten van de Waterlinie kunt u kosteloos opvragen via een PB. Stuur dan wel FFFFFFFFFFF je mailadres mee!
Gebruikersavatar
WimVe
Donateur
Donateur
Berichten: 1496
Lid geworden op: 13 aug 2009, 09:00
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door WimVe »

Dikkieturf schreef:Een buitenlantaarn heb ik gevonden. Ik blijf zoeken naar de binnenlantaarn. Ik weet wel dat deze het meest lijken op de z.g. stormlantaarn maar met een boller glas
Mooie foto, Dirk.
Ziet er uit als een rond brander met vlamspreider van het type "Matador" van Ehrich & Graezt. Kan ook een "Ideal" brander zijn (zelfde type en afkomst).
Hier bij wordt een ronde pit gekoppelt met een vlamspreider (hoedje in het midden van de brander) waardoor de vlam naar buiten gedrukt wordt. Vandaar ook het bolle glas. Gezien de grootte waarschijnlijk een 20''' linie brander.

Gezien de vorm van het recevoir lijkt het er op dat dit van glas is.

E&G was de marktleider van dit soort branders maar ik heb geen idee of men indertijd deze branders importeerde of ergens in licentie liet maken.
Den haan Rotterdam is één van de weinige nog (?) overgebleven petroleum brandermakers in Nederland.

Alles bij elkaar een goede combinatie als buitenlamp.


ps Op mp vind je als je zoekt op matador/denhaan aardige petroleum lampen voor buiten.
Gebruikersavatar
Dikkieturf
Berichten: 1056
Lid geworden op: 21 apr 2011, 05:52
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door Dikkieturf »

Op deze foto een drietal verschillende olielampen die werden gebruikt in de lokalen. Ik heb nog even in een aantal bestekken gekeken. Het waren geen specifieke "militaire" olielampen. Ze werden gewoon in winkels of fabrieken besteld en gekocht.
Ik weet niet meer waar ik de foto gevonden heb. Ik denk van de website van Menno van Coehoorn.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Foto's, tekeningen en documenten van de Waterlinie kunt u kosteloos opvragen via een PB. Stuur dan wel FFFFFFFFFFF je mailadres mee!
Gebruikersavatar
WimVe
Donateur
Donateur
Berichten: 1496
Lid geworden op: 13 aug 2009, 09:00
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door WimVe »

Dikkieturf schreef:Op deze foto een drietal verschillende olielampen die werden gebruikt in de lokalen. Ik heb nog even in een aantal bestekken gekeken. Het waren geen specifieke "militaire" olielampen. Ze werden gewoon in winkels of fabrieken besteld en gekocht.
Ik weet niet meer waar ik de foto gevonden heb. Ik denk van de website van Menno van Coehoorn.
Dit is een moeilijke: ik denk L&B, Lempereur & Bernard. Belgisch dus.
In tegenstelling tot de matador een brander waar de lucht door het recevoir naar de brander gaat.

De twee muurlampen hangen te ver weg maar zullen hoogstwaarschijnlijk Kosmos branders hebben.
Gebruikersavatar
svdb10
Donateur
Donateur
Berichten: 834
Lid geworden op: 20 jan 2009, 10:54
Locatie: Almere
Contacteer:

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door svdb10 »

Leuke foto's!

Zelf kwam ik op Rene's site nog deze foto tegen van een hele sierlijke lamp in een Nederlandse schuilplaats (mobilisatie WOI):
Schuilplaats met lamp - mobilisatie 1914-1918.jpg
bron: http://www.stelling-amsterdam.nl/stelli ... /index.php
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
https://3dfort.wordpress.com: Forten, bunkers en historisch geschut getekend
Gebruikersavatar
rony
Berichten: 1783
Lid geworden op: 13 nov 2010, 16:46
Locatie: Brecht / België

Re: Verlichting in Nederlandse forten en kazematten

Bericht door rony »

Lantaarns,
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
I'll Come Back.
Gr
rony.
Plaats reactie

Terug naar “Inrichting”