Fortificatieforum

Hallo Rony,
De tekening betreft Belgisch fort denk ik? Weet je ook welk werk?
En waar heb je de foto genomen?

Inderdaad Sander, het tekeningetje komt uit een boek over het fort van Kessel.
De foto komt van Battice.

Dikkieturf schreef:...Ik weet niet meer waar ik de foto gevonden heb. Ik denk van de website van Menno van Coehoorn.

Hallo Dirk. Ik ben de foto nu ook tegengekomen. Komt inderdaad van Menno van Coehoorn. Dank voor de tip! Omschrijving bij de foto (catalogusnr 30046) luidt: Foto van Werk op de spoorweg bij de Diefdijk bij Leerdam : de fortcommandant in zijn bureau in bomvrij gebouw (B) ; mobilisatie 1914-1918
.. Grappig. Deed jij niet onlangs oproep voor foto's van dat werk?
Gr. Sander

Dat klopt maar ik wist niet dat deze op het werk op de spoorbaan was genomen.

Groet Dirk

Na wat zoekwerk ben ik in mijn eigen 'archief' nog wat zaken mbt de verschillende lampen tegengekomen. Om te beginnen wat foto's van lampen die hier en daar in tentoonstellingen terug zijn te vinden. De eerste staat in het werk aan de Korte Uitweg: De volgende foto's zijn van de collectie in het fort Hoek van Holland: In het tijdschrift "De Wacht" staan onder andere de volgende twee afbeeldingen (daarnaast ook nog een aantal tekeningen van gemobiliseerden, maar het is slecht te beoordelen in hoeverre deze naar realiteit zijn getekend en/of waar ze getekend zijn; zou dus ook bij een boer thuis kunnen zijn). Tot slot nog wat brieven, gevonden in het Utrechts archief (toegang 565, inv 13). Je ziet fragmenten van een briefwisseling betreffende het aanschaffen van middelen voor noodverlichting. Er word gecorresondeerd over soorten lampen en benodigde aantallen. Er worden, naast verschillende merken, ook verschillende soorten lampen genoemd (stormlantaarns, petroleumlampen, etc).

Hallo Martijn,

Leuke info!
Ik vind de lampen uit de collecties van het fort HvH en Korte Uitweg overigens wat moeilijk te beoordelen; ja, deze lampen zien er oud uit, maar hoe oud precies en of deze ook tot het oorspronkelijke inventaris van het fort behoorden? Wellicht gekocht op de plaatselijke rommel/antiekmarkt om het museum een beetje leuk aan te kleden...

Ik heb zelf ook nog wat plaatjes op lopen zoeken. Zo heeft de site "Nederland Paraat" hele mooie foto's waarop regelmatig ook lampen te zien zijn. Probleem op deze site is wel dat nog het jaartal nog de lokatie bij de foto's vermeld staat. Waarschijnlijk valt uit de uniformen wel af te leiden in welke periode de foto ongeveer genomen is, maar zoveel weet ik daar niet van.
Enkele voorbeelden (links ipv de plaatjes, omdat de site daar nogal expliciet over is...):

Stormlantaarn (rechts onderaan) in militair kampement: http://nederland-paraat.weebly.com/uplo ... 2_orig.jpg

Interieur van fort (? denk ik gezien vorm van plafond en ronde deur?), met hanglamp: http://nederland-paraat.weebly.com/uplo ... 9_orig.jpg

Interieur van fort (? Stelling van Amsterdam?) met hanglamp: http://nederland-paraat.weebly.com/uplo ... 5_orig.jpg

Slaapruimte van de troepen met hanglamp: http://nederland-paraat.weebly.com/uplo ... 3_orig.jpg

Hanglamp: http://nederland-paraat.weebly.com/uplo ... 4_orig.jpg

Uit al deze foto's zie je toch wel een vrij consistent beeld hoe zo'n hanglamp er ongeveer uitzag rond 1900. Op basis hiervan heb ik modelletje in elkaar geknutseld, dat ik ga gebruiken voor mijn interieur. Hierbij snelle testrender die ik gisteren gemaakt heb. Moet nog beetje tweaken aan de textures en de lichtsterkte Gr. Sander

Ziet er goed en veelbelovend uit Sander!

Groeten Reeg

Aanvullend op mijn eigen vraag over de verlichting van Nederlandse forten kwam ik nog de volgende tekst tegen in het bestek voor het maken van een verdedigingswerk bij Maarsseveen (1880):

Lichtnissen (ter verlichting van de munitiemagazijnen)
... terwijl in het geheel moeten worden geleverd 6 lantaarns met gebogen Berlijnsch zilveren spiegel, zooals die te verkrijgen zijn in de fabriek van Pellenz en Cie te Ehrenfeld bij Keulen

De kosten hiervoor worden op 25,- gulden per lantaarn begroot

Meubelen
Overeenkomst voorhanden modellen moeten worden geleverd: (...) 2 officierslampen, 12 idem voor manschappen, (...), 1 lantaarn met een petroleumlamp* en 2 stormlantaarns.

*ik denk dat hier de buitenlantaarn mee bedoeld wordt

De kosten worden begroot op:
- officierslamp (per stuk): 9,50
- manschappenlamp (per stuk): 2,50
- lantaarn met een petroleumlamp 22,-
- stormlantaarn (per stuk): 1,50

Interessant detail dat naar voren komt uit de kosten is dat de officierslampen kennelijk een stuk duurder waren dan die voor de manschappen. Kennelijk betrof het dus duidelijk verschillende typen lampen.

Leuk om te lezen dat er dus óók in 1880 al sprake was van standaardisering bij het inrichten van de forten (tot zelfs het noemen van de fabrikant!)

Sander

...andere conclusie is dat de ruimten op zijn best nogal spaarzaam verlicht waren; voor een bomvrij gebouw van 2 verdiepingen met diverse lokalen, gangen, trappen etc zijn 2 + 12 petroleumlampen ter verlichting niet bijster veel.

svdb10 schreef:...andere conclusie is dat de ruimten op zijn best nogal spaarzaam verlicht waren

Dit is ook meteen 1 van de redenen waarom de meeste gebouwen wit waren van binnen.

Naar aanleiding van jouw post weer even gaan zoeken. In verschillende andere bestekken uit dezelfde periode (eind 19e eeuw) wordt gesproken over dezelfde lampen met gebogen spiegel. In eigenlijk alle gevallen zijn deze lampen bedoeld voor het verlichten van de magazijnen. Ook de andere lampen worden genoemd. Hieronder nog wat voorbeelden:

Uit een bestek betreffende het doen van aanpassingen aan fort 't Hemeltje (dd 1898)Uit het bestek voor het doen van aanpassingen aan fort Vechten uit 1879: