Fortificatieforum

Beste forumgenoten, een tamelijk specifieke vraag naar aanleiding van (vage) herinneringen die ik een hele tijd geleden hoorde. Tijdens WO II was er het verschijnsel dat als ondersteuning van het militair bedrijf Duitse vrouwen ingezet werden als Wehrmachthelferin, oftewel de bekende Blitzmädel. Iets waar ik na enig speuren niet achter kan komen is of er ook Nederlandse dames in deze rol dienst hebben gedaan. Het lijkt mij echter niet erg waarschijnlijk. Ik heb echter van iemand gehoord dat er ook Nederlandse vrouwen in (Duits?) uniform ondersteunende taken zouden hebben vervuld. Of zou dit dan iets van een NSB-organisatie zijn geweest?

Enfin, ik probeer enige helderheid te krijgen. De betreffende 'getuige' is niet meer in leven, dus verdere informatie kan ik niet meer verkrijgen. Ook geen fotomateriaal of zo iets.

Inmiddels ben ik gewezen op onderzoek over Nederlandse verpleegsters die dienst hebben gedaan via het Duitse Rode Kruis, en waarvan een deel zelfs aan het Oostfront terecht is gekomen. Daarbij wordt gewezen op lopend onderzoek over "Nederlandse vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitse krijgsdienst traden – als verpleegster, maar ook in velerlei andere rollen", wat echter nimmer is gepubliceerd. Het lijkt op ingewikkelde materie.

Maar wellicht toch iets waar de forumgenoten mij verder mee kunnen helpen: heeft iemand informatie over recruteringsburo's voor vrijwilligers in Utrecht of Amersfoort? Ik heb inmiddels wel gevonden dat men zich daar kon aanmelden voor de SS. Maar waren er nog andere organisaties daar gevestigd?

Van mijn post op het Axis forum:

Germanische Freiwillige

Holland- SS-Ersatzkommando Niederlande, Den Haag, Stadhouderlaan 132 (Seit 15.1.1943 Korte Vijverberg 5), Feldpostnr. 26264
Kommandeure Ersatzkommando Niederlande SS-Sturmbannführer Gerhard Rouenhof, 20-okt-1907, Düsseldorf, was replaced in march 1944 by SS-Standartenführer Heinrich Thole, 7-may-1907, Osnabrück. The Germanische Leitstelle in Nederland, and the SS-Ersatzkommando was ordered by Rauter on sept. 5th to relocate to Hengelo due to the rapid allied advance.

Nebenstellen SS-Ersatzkommando Niederlande: Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Langestraat 56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen, Heerenstraat 46; Enschede, Hengeloschestraat 30; Utrecht, Vredenburg 19.

Geen antwoord op je vraag maar uitsluiten levert ook iets op. Nederlandse vrouwen hebben geen dienst gedaan bij de NSKK.

Vrouwen konden overigens nog niet toetreden tot de organisatie. Dit veranderde tijdens de oorlog toen ook vrouwen als chauffeur werden ingezet, de zogenaamde `Kriegskraftfahrerinnen ́. Voor zover bekend zijn er nooit Nederlandse vrouwen bij het NSKK ingezet.

https://www.jhsg.nl/download/84RalphPluim.pdf

Veel dank allebei!

Ik denk dat SS-Helferinnenkorps ook onwaarschijnlijk is. Dat laatste was tamelijk 'elitair' van opzet.

Hoe meer ik er nu over lees, hoe schimmiger het allemaal wordt. Er is kennelijk weinig onderzoek naar gedaan, en wat er wel is, richt zich specifiek op het Oostfront.

Wordt vervolgd.

Ik ben tot dusver ook nog niks tegengekomen. Alle Helferinnen bij de Fluko in Groningen of de radarstellingen in het noorden waren van Duitse afkomst.

Wel kom ik Nederlandse vrouwen tegen die bij het DRK zaten, zoals je zelf ook al aangaf (zie bijgaand krantenknipsel)

Veel dank Ties,

Dan is blijft de vraag of er naast DRK nog andere organisaties waren die voor Nederlandse vrouwen toegankelijk waren. Die opmerking in de scriptie suggereert van wel. Ik ga eens verder informeren.

Bij bijv. de Sicherheitsdienst te Groningen waren ook Nederlandse vrouwen werkzaam, maar of dit specifiek als Helferin werd benoemd weet ik eigenlijk niet. In de lijsten worden ze als 'Angestellter' genoemd.

Dank Ties,

Hoe meer je je hierin gaat verdiepen hoe complexer het lijkt te worden. Via de door jou genoemde SD kwam ik weer terecht op een boek over een Nederlandse vrouw die de secretaresse van Willy Lages was. https://www.tracesofwar.nl/books/2688/D ... enmeid.htm

Ik kwam intussen nog dit verhaal en foto tegen: een andere, wat minder beladen, functie: keukenhulp.
https://bezettinginbeeld.nl/keukenhulp/

Ik denk dat je eerst voor jezelf goed moet bepalen wat een Wehrmachthelferin precies inhoudt. Een Nederlandse typiste bij een Ortskommandantur is in mijn ogen geen Wehrmachthelferin. Maar ik kan me voorstellen dat een Wehrmachthelferin wel geplaatst kan zijn als typiste bij een Ortskommandantur. Dat ligt in dat specifieke geval aan de contractvorm die zij dan had.

Ik weet eigenlijk wel zeker dat er Nederlandse Wehrmachthelferinen zijn geweest. Ik weet van 1 CABR dossier dat een vrouw van een Landstormer daar heel goed voor in aanmerking zou komen. Maar ik heb er geen bewijs voor en ik weet zo gauw ook niet meer welk dossier (dat is niet mijn onderzoeksgebied dus daar heb ik geen notitie van gemaakt).

Ook bij de gewone Wehrmacht dienden Nederlandse meisjes als Helferin. Bij een bombardement op het kwartier van de Nachrichten-Abteilung 361 in Ommeren eind April 1945 kwamen er bijvoorbeeld 3 en een aantal Duitsers om het leven.

Let op de opgravingsrapporten waar de resten van Duitse uniformen in worden beschreven.

http://www.oorlogsslachtofferswestbetuw ... meren.html

Veel dank heren voor de bevestiging! Duidelijke bronnen. Ben ik zeer mee geholpen.

Afgelopen week toevallig een aantal interessante dossiers onder ogen gezien. Een drietal zussen uit een zeer armoedig gezin namen dienst bij de Luftwaffe als Luftwaffenhelferin. Zij gingen per trein vanuit Amsterdam met een groot aantal andere meisjes richting Polen. Voor training aan den zoeklicht en luisterapparaat. Ze werden voorzien van een uniform zonder distinctieven (dat was vrij normaal bij een opleiding), en kregen geen wapen training. Ik ga er van uit dat dat niet de enige trein was.

Verder een dossier van een vrouw die van meet af aan al verpleegster wou worden. Ze nam uiteindelijk dienst bij het Duitse Rode Kruis en heeft dienst gedaan achter het front in een veldlazaret. Nadat ze uit Russische gevangenschap was ontsnapt kwam ze via de Amerikaanse sector terug in Nederland. Ze verloor het Nederlanderschap waarbij ze beargumenteerde dat ze niet dienst had gedaan bij het Duitse leger maar bij een internationale organisatie.

Ik zou in eerste instantie D.R.K. vrouwen niet beschouwen als Wehrmachthelferinnen. Maar kom gerust met tegen bewijs

Dank Erwin voor deze praktijk gevallen. Helder allemaal. En geeft een interessant inzicht van wat er allemaal nog verder te verkennen valt.

Over de onderdelen bestaat voor mij geen onduidelijkheid, en het ging mij specifiek om de categorie Wehrmachthelferin. Alleen omdat mij toen niet duidelijk was of daar ook Nederlandse vrouwen werden toegelaten, en de literatuur die ik tegenkwam DRK wel was onderzocht, kwamen die in mijn postings voor. Zoals kenmerkend in het Derde Rijk, had elke bloedgroep weer zijn eigen organisaties (vandaar de SS-Helferin), terwijl bij sommige van de Nederlandse vrouwen die toetraden tot de DRK weer een band loopt naar de Waffen SS via de Nederlandse Ambulance. Die is beschreven op http://www.waffen-ss.nl/nedambu.php Alleen al bij de DRK ging het volgens die webpagina om 1000 Nederlandse vrouwen.

ErwinZ schreef: ↑19 dec 2021, 13:00 Ik zou in eerste instantie D.R.K. vrouwen niet beschouwen als Wehrmachthelferinnen. Maar kom gerust met tegen bewijs

Gelijk maar een tegenargument

Nederlanders die vrijwillig (voor verlies van het Nederlanderschap ingevolge deze wetsbepaling is een daad van vrijen wil vereischt) hebben dienst genomen bij het Duitsche leger - hieronder begrepen het Duitsche Roode Kruis, aangezien de organisatie "Het Duitsche Roode Kruis"
een onderdeel van het Duitsche leger vormde.

VREEMDELINGENCIRCULAIRE G, 's-Gravenhage, 15 October 1946.