Bunkers en kusterosie

Krantenknipsels, TV-tips, websites
Plaats reactie
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Bunkers en kusterosie

Bericht door AvB »

We zijn meer bang voor bunkers die gesloopt worden terwijl de echte vijand de natuur is. Zowel in Denemarken, Nederland, België (?) als Frankrijk is kusterosie een serieus probleem dat het erfgoed bedreigd. Hoe ga je eigenlijk met die dreiging om? Geselecteerde complexen verplaatsen naar het binnenland? De natuur zijn gang laten gaan? Hoe denken jullie erover? (spoiler, de bunker op de foto ligt inmiddels beneden op het strand)
Normandische kust bedreigd: regio wil bewoners en bedrijven verhuizen

Brokstukken van rotsen storten regelmatig naar beneden. Een camping verhuist wegens overstromingsgevaar. Op Utah Beach, beroemd door de landing van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog, wordt elk jaar 7.000 kuub aan zand gestort om te zorgen dat het D-Daymuseum niet onder water komt te staan.

De kustlijn van het Franse Normandië krijgt steeds vaker te maken met de gevolgen van klimaatverandering. De regio heeft nu 15 miljoen euro uitgetrokken om het roer drastisch om te gooien. Eén van de maatregelen: mensen en bedrijven helpen te verhuizen. Ze moeten weg bij de kust, omdat de gevaren daar te groot zijn.

"Mensen moeten daar weg, ze moeten verhuizen. De natuur laat ons geen keus", zegt Stéphane Costa, geograaf aan de Universiteit van Caen. "De tijd van afwachten is voorbij."

Volgens berekeningen staan zo'n 111.000 huizen in Normandië in gebied dat het risico loopt om onder water te komen staan. Op andere plekken 'erodeert' de bodem. Rotsen worden weggeslagen of breken af. Dat proces wordt versneld door de stijgende waterspiegel, hevige regenval en vorst.

Kerk verplaatsen
Het kerkje van Varengeville-sur-Mer werd eeuwen gelden gebouwd bovenop de Normandische rotsen, op 400 meter van zee. Maar die rotsen brokkelen langzaam af. Inmiddels is de afstand tot de afgrond nog maar 80 meter. In de gemeenteraad is voorgesteld de complete kerk op rails te zetten en hem landinwaarts te rijden, weg van het gevaar.

De camping van Quiberville, die meteen aan zee ligt, is gesloten. Het water kwam te dichtbij. De complete camping wordt nu landinwaarts verhuisd.

In Tilleul, vlak bij de toeristische trekpleister Etretat, zijn in één jaar tijd drie keer enorme rotsblokken naar beneden gestort. "Het strand ligt bezaaid met stenen", klaagt burgemeester Raphaël Lesueur. "En we kunnen er niets tegen doen. De klimaatveranderingen zijn de oorzaak. Dáár moet iets aan worden gedaan."

Kustgemeenten in hele land lopen risico
Het gevaar ligt langs de hele kustlijn op de loer. Erosie is een normaal verschijnsel, maar door klimaatverandering versnelt het proces. "De stenen rotsen aan de Normandische kust krimpen met gemiddeld 20 tot 25 centimeter per jaar en op sommige plekken is dat zelfs 40 centimeter of meer", schrijft de GIEC Normand, een comité van wetenschappers dat sinds 2019 de klimaatveranderingen en de gevolgen voor de regio in kaart brengt.

En het speelt niet alléén in Normandië.

De Franse overheid wees vorig jaar 126 kustgemeenten in het hele land aan die risico lopen vanwege erosie of overstromingen. Daarvan liggen er 16 in Normandië. Al die steden en dorpen moeten met actieplannen komen en kunnen bouwverboden afkondigen. Met name door de stijgende zeespiegel loopt bebouwing aan zee gevaar.

Uit cijfers van de Franse overheid blijkt dat 20 procent van de kustlijn van het land te maken heeft met erosie. "Tussen 1960 en 2010 is ongeveer dertig vierkante kilometer aan land verdwenen: dat is evenveel als 4200 voetbalvelden", aldus Cerema, een kennisinstituut van de overheid.

Klimaatplan
Normandië is de tweede regio in Frankrijk die met een serieus klimaatplan komt, nadat eerder ook al La Nouvelle-Aquitaine dat deed. Dat plan ging onder meer over de kuststrook van grofweg Bordeaux tot Spanje.

Het Normandische bestuur gaat vanaf nu voorzichtig inzetten op het 'evacueren' van risicogebieden langs de kust. Een echte volksverhuizing wordt het nog niet. "Onze prioriteit is om de plekken aan te wijzen waar we bedrijven en huizen naartoe kunnen verhuizen", zei regiovoorzitter Hervé Morin tegen de krant Le Figaro.

"Op termijn zullen echt tienduizenden bewoners van Normandië moeten verhuizen uit de kustgebieden waar ze nu wonen", zegt wetenschapper Stéphane Costa, die vicevoorzitter is van de GIEC Normand. "Maar dat durven nog maar weinig politici hardop te zeggen.

"Het plan dat nu door de regio is aangenomen is een begin. Het kan de geesten klaarmaken voor de komende decennia. Want we moeten ons echt voorbereiden op wat er aan zit te komen: in heel Frankrijk wonen anderhalf miljoen mensen in potentieel overstromingsgebied."
Bron: https://nos.nl/artikel/2465745-normandi ... -verhuizen
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Nicht ärgern - Nur wundern!
BetonBijter
Donateur
Donateur
Berichten: 179
Lid geworden op: 21 okt 2015, 17:22

Re: Bunkers en kusterosie

Bericht door BetonBijter »

Het door AvB aangehaalde NOS-bericht geeft een redelijk neutrale beschrijving van de erosie-problematiek in de Franse kustgebieden. De feitelijke implicaties reiken echter verder. En raken daarbij diverse gevoelige snaren.

Frankrijk is een centralistisch georganiseerd land. Het gros van de wet- en regelgeving komt uit ‘Parijs’. De in totaal 100 departementen (96 in het Europese deel van Frankrijk en 4 overzee) hebben, althans in vergelijking met Nederlandse provincies, relatief weinig bevoegdheden en als gevolg daarvan een in omvang beperkt ambtenarenapparaat. Elk departement is opgedeeld in vele meestal uiterst kleine, qua inwoneraantal, gemeenten met overwegend een ambtenarenapparaat dat zich beperkt tot een secretarieel medewerker op het gemeentehuis en een luttel aantal buitendienstmedewerkers voor onderhoud aan openbaar groen en straatverlichting.

Parijs vraagt feitelijk al jaren aandacht voor de genoemde problematiek maar blijft, naar de mening van vele Fransen, achter met invoering van adequate regelgeving. Dit impliceert dat op regionaal en lokaal niveau, zo ook in het in het NOS-artikel geciteerde Normandië, vele ad hoc maatregelen worden genomen. Ingevolge het ontbreken aldaar van een competent ambtenarenapparaat leidt dat nog wel eens tot het spreekwoordelijke dempen van een put als het kalf verdronken is. Een brede alomvattende visie om de problematiek op langere termijn aan te pakken, ontbreekt. Een bijkomend maar niet onbelangrijk probleem daarbij is de financiering van het een en ander. Men hoeft geen econoom te zijn om te bevroeden dat een gedegen aanpak vele bakken met geld kost. En dat hebben noch de departementen noch de gemeenten in de kustgebieden. Elders in het land trouwens ook niet. De poen voor dit soort projecten moet grotendeels uit Parijs komen.

Ook heeft de ad hoc aanpak van het probleem inmiddels op lokaal niveau een aantal betreurenswaardige pijnpunten aan het licht gebracht. Voor de meeste kustgemeenten geldt dat het toerisme een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale bevolking is. Dat beinvloedt tegen beter weten in ook nog wel eens de lokale besluitvorming. Zo blijken in een aantal gemeenten vergunningen te zijn afgegeven voor de bouw van (vakantie)woningen en horecagelegenheden op plaatsen waarvan bekend was dat deze risicovol zijn. De Franse media zijn daar natuurlijk vol opgedoken en hebben melding gemaakt van de ontdekking dat ook bouwsels her en der zijn neergezet op bedreigde plaatsen waar in het geheel geen vergunning voor was aangevraagd. Her en der zijn daar voor al politieke koppen, veelal van burgemeesters, gerold. Wegens incompetentie en soms corruptie afgeserveerd.

De erosieproblematiek zal ontegenzeggelijk de komende jaren, AvB meldt dat terecht, ook gevolgen hebben voor betonminnende geinteresseerden zoals wij. Tal van pal aan de Franse kustlijn gebouwde verdedigingswerken van, in hoofdzaak Atlantikwall, zullen nog verdwijnen of voor bezoek ontoegankelijk worden.

Geluk bij een ongeluk is echter dat onze voormalige vijand in een vlaag van strategische en tactische verstandsverbijstering destijds zodanig veel constructies heeft gebouwd dat dit er door aanwending van immense hoeveelheden geld, grondstoffen, bouwmaterialen, wapens en het binden van militaire mankracht mede toe heeft bijgedragen dat het Derde Rijk uiteindelijk de oorlog verloor. De veldtocht van 1940 had al op meerdere plaatsen
en in meerdere landen het failliet en het einde van de statische vestingbouw aangetoond.
Maar er blijven, schrale troost wellicht, ook na het verdwijnen van een aantal van deze bouwsels, nog een aanzienlijk aantal voor ons en het nageslacht over om te bezoeken.
Ik ben van na de oorlog. En wil dat zo houden.
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: Bunkers en kusterosie

Bericht door AvB »

Interessant Betonbijter. Bedankt voor de bijdrage.

Volgens mij zijn er wel verkenningen en waarnemingen over erfgoed en kusterosie, ook in Nederland. Maar de implicaties duren nog jaren, waardoor het besef nog niet echt doordringt.

In toekomstige fortificatietripjes kijk ik in ieder geval eerst welke gebieden het meeste gevaar lopen. Zoals Normandie en de kust in Noord-Frankrijk.
Een goed voorbeeld is Wissant waar in 2015 een complex ten zuiden van het dorp is gesloopt. Vervelend natuurlijk, maar als je ziet hoe snel de afkalving van de kust hier gaat, zou dit complex op dit moment al grotendeels in zee liggen en ook niet toegankelijk zijn.
Nicht ärgern - Nur wundern!
Gebruikersavatar
PdK
Berichten: 1788
Lid geworden op: 05 feb 2008, 16:31
Locatie: HvH

Re: Bunkers en kusterosie

Bericht door PdK »

Een heel interessant onderwerp, zowel vanuit historisch, klimatologisch en zoals Betonbijter het mooi aansnijdt: politiek oogpunt. Er komt van alles samen.
Per land verschilt de invloed van kusterosie door het soort landschap het type zeeklimaat en de dynamiek tussen die twee. Nederland en Denemarken hebben met vooral duinen en de Noordzee te maken met een andere dynamiek dan Frankrijk met gesteente en de Atlantische oceaan. Daarbij komt dat Nederland al decennia vecht tegen het Noordzee water. Politiek gezien zijn we ingesteld op strijd met inmiddels voortschrijdend inzicht. Al lijkt ook hierbij het 'tij' te keren en neigen we opnieuw achter de feiten aan te gaan wandelen (we blijven bijvoorbeeld doorbouwen in gebieden waar over 50 jaar mogelijk al water staat. En hier lijken verzekeringsmaatschappijen voor woonverzekeringen eerder op in te spelen dan gemeenten).

Waar wij in Nederland soms hele nieuwe duinen op- of voor de oude duinen werpen, met daarin bunkers, daar laten de Denen het op zijn beloop. Zelf vind ik het soms fascinerend, of zelfs prachtig om te zien hoe bunkers in Denemarken volledig bloot en verzakt in de vloedlijn terecht zijn gekomen. Ze tonen nu de anatomie van een kustbatterij, de kwetsbaarheid van deze onverwoestbaar geachte bouwwerken en de vergankelijkheid van het landschap. Hierdoor ben ik ook wel benieuwd hoe de Denen naar hoe toekomstige kust kijken?

Wat betreft de vraag 'moet je complexen verplaatsen naar het binnenland'. Ik denk van niet. In het ergste scenario's heeft een volgende generatie bunkeraars een duikbrevet en is de Atlantikwall op veel plekken een onderwater (Atlantis) ervaring geworden. Hiermee vormt de Atlantikwall onder water een perfecte zichtbare markering van de het pre-klimaatverandering tijdperk. En wie weet wat het ecosysteem van het onderwaterleven er weer mee doet. Ik zie de touroperators al hun slag slaan...

Stel dat Nederland toch kan blijven strijden doormiddel van nieuwe hoge duinen, dan zouden bunkers juist wel eens dieper onder de grond kunnen verdwijnen, zoals bij 's-Gravenzande (waar soms wel 5 meter zand op ligt) of Batterij Noorddijk. Of als de duinen breder worden, dan vormen de bunkers eveneens een zichtbare markering van de oude duinen, zoals het geval in Hoek van Holland met het Vinetaduin en de Zeetoren.
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: Bunkers en kusterosie

Bericht door AvB »

Vergeet niet dat in 2013 in Denemarken tientallen bunkers (vooral F-Stände en Tobruks) zijn gesloopt omdat ze een gevaar in zee vormden voor badgasten. Dus geheel op z’n beloop laten doen ze daar ook niet.

https://bunkerblog.eu/denmark-demolitions/
Nicht ärgern - Nur wundern!
Gebruikersavatar
ducatim901
Berichten: 4027
Lid geworden op: 19 feb 2008, 20:52

Re: Bunkers en kusterosie

Bericht door ducatim901 »

Qua sloop zijn wij het in Nederland ook niet echt voor geweest, zo is de grote sloop hausse pas begonnen na de Watersnoodramp.
Vaak wordt aangehaald dat de bunkers de dijken verzwakten, de dijken hadden al een achterstand in onderhoud en de bunkers zullen door het gewicht wel voor extra druk hebben gezorgd.
Verder stonden de bunkers vaak op uitstekende punten waar het water meer speling op had.

Natuurboeren doen de laatste 20 jaar aan de verzwakking van de zeewering op sommige plekken waar dit mogelijk geacht werd, De Kerf en tussen Zandvoort en IJmuiden zijn er plekken waar stuiven van zand weer als dynamisch landschap een kans krijgt maar ook wat meer landinwaarts zijn er plekken waar dit mag voorbeelden zijn Noord van Bergen aan Zee en ook op Schouwen.
Dat dit niet altijd een goed plan is voor de ons zo aan het hart liggende bunkers is op Schouwen goed te zien, bunkers gaan onderstuiven met instortingen als gevolg waarna sloop zal volgen aangezien dit gevaarlijk is voor bezoekers.
De combinatie van verstuivingen en een opwarmende aarde lijken nog niet echt goed te zijn ingedaald bij natuurorganisaties.

Maar als we kijken naar Frankrijk dan is de kust daar erg divers, niet alleen zoals bij ons zandstranden en duinen maar ook kalkrotsen en hardere gesteenten zoals graniet, qua erosie staan ze ook gelijk op de volgorde van erg naar nagenoeg niet.
De kalkrotsen in de PdC en Haut en Bas Normandie daar zijn vallende bunkers al lang geen noviteit, de bunkers stonden al vaak op de randen om een zo goed mogelijk schootsveld of overzicht te geven, de erosie was altijd al aanwezig maar zou erger zijn geworden door meer zeestroming en hevigere neerslag (en langere perioden van droogte waardoor planten sterven en de wortels de grond niet meer vasthouden).
Dat de warme seizoenen opschuiven en de koude seizoenen korter en minder koude periodes opleveren staat wat mij betreft vast, hoe het gaat lopen met het groen in Nederland is afwachten, veel inheemse boomsoorten hebben al last van de zomerse droogten, juist door dat zij pas na langere tijd volwassen zijn is dit een lastig ding waar we wel mee te maken krijgen en we moeten oplossen; maar wel een offtopic verhaal.
In de laatste 10 a 15 jaar zijn er al twee vuurtorencomplexen in Noord-Frankrijk verdwenen door erosie Phare d'Ailly en de oude vuurtoren van Le Portel waar de Duitsers een Würzburg-Riese op plaatsten.

Frankrijk is een groot land en in het verleden is er erg weinig gedaan om de kusterosie in te dammen, Wissant is wel een goed voorbeeld, twintig jaar geleden was er nog weinig aan de hand in de baai maar er is veel veranderd, de afslag van de relatief lage kliffen (meter of tien) lijkt steeds sneller te gaan waardoor meer en meer bunkers op het strand komen te liggen, bij het dorp zelf werd de boulevard een jaar of tien geleden soms onderspoeld en dat is niet minder geworden (ben er al wel een jaar of tien niet geweest), aan de Zuidkant van Wissant zijn enkele jaren geleden enkele bunkers gesloopt waardoor de afslag nu makkelijker gaat ondanks de geïmproviseerde golfbrekers.
Nu was in de baai de afslag toch al flink te noemen, zo lag de tankmuur die ooit de grens tussen strand en duinen vormde al een eind in het water en kwam nog droog te liggen bij eb, nu is het meeste aan bunkers gesloopt.

Tot zover mijn enigzins onsamenhangende betoog.
JK
Gilles de la Tourelle, de vloek aller koepels!
Plaats reactie

Terug naar “Oorlogen en Fortificaties in de media”